Το Χωριό των προγόνων μας Φανάρι Σηλυβρίας

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ ΜΑΣ  

ΦΑΝΑΡΙ  ΣΗΛΥΒΡΙΑΣ 

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

Το Φανάρι (Φενέρ ή ΦενέρκιοΪ στα τούρκικα) της Σηλυβρίας  της Ανατολικής Θράκης αποτελεί την πατρίδα των προγόνων μας.
Το χωριό Φανάρι αποτελεί ένα από τα παλαιότερα ελληνικά χωριά της  Σηλυβρίας , είναι ένα ιστορικό χωριό , το οποίο σύμφωνα και με τα αρχαιολογικά ευρήματα των ελληνιστικών , ρωμαϊκών και βυζαντινών χρόνων που βρέθηκαν φαίνεται ότι η ιστορία του προχωράει στα βάθη των αιώνων. Μία άλλη παραδοχή υποστηρίζει ότι το χωριό χτίστηκε την εποχή  του Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ  κατά τον 14^ο αιώνα πολύ πιθανόν και πριν την άλωση της Πόλης.

Από τις αρχαιολογικές ανασκαφές στο Φανάρι Ρωαϊκοι-Βυζαντινοί τάφοι

Πήρε το όνομά του από το φανάρι που βλέπανε να φωτίζει οι πρόγονοί μας από το χωριό που έμεναν πρώτα , την Παλαιόχωρα. (Κομνηνός ,Γ.Γ. , 1980)  Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση , λέγεται ότι επειδή το χωριό δεχόταν πολλές ληστρικές επιθέσεις από ληστές της εποχής , αποφασίστηκε  να κατασκευαστεί στο ψηλότερο μέρος του χωριού ένας πύργος τον οποίο τον βάζανε φωτιά και από μακριά φαινόταν ως φανάρι αναμμένο το οποίο φόβιζε και απέτρεπε τους ληστές.

 Γεωγραφικά βρίσκεται στα βόρεια της Σηλυβρίας σε απόσταση ελάχιστων χιλιομέτρων από αυτήν (γύρω στα 10 χλμ.) Στα βόρεια συνόρευε με το βουλγαρικο χωριό ,Κουρφαλί  , στα δυτικά με το ΣαρίκιοΪ και το ποτάμι Κουλά Ντερέ ,στα ανατολικά με τα τσιφλίκια του  Χαρατσί ,του Κάλφογλου και του Καρά Ασλάν.

Φανάρι Σηλθβρίας . Γεωγραφικά όρια - εδαφική έκταση που καταλαμβάνει

 Το Φανάρι ήταν χτισμένο σε δύο τοποθεσίες. Τον πάνω μαχαλά ο οποίος έβλεπε προς την ανατολή και ήταν ψηλότερα από τον κάτω μαχαλά που βρισκόταν σε επίπεδο μέρος και εκεί υπήρχε η αγορά , το σχολείο , η εκκλησία. Η σύνδεση των δύο γινότανε μέσω των αμαξωτών δρόμων και από τα 20 σκαλιά στο κέντρο του χωριού. Εκεί που άρχιζαν τα σκαλιά υπήρχε μια μεγάλη πέτρινη πλάκα που λεγόταν «η μάνα του νερού» από όπου έτρεχε άφθονο νερό προς την πλατεία του χωριού . Προς το βορεινό μέρος της εκκλησίας υπήρχε σιντριβάνι με τρείς βρύσες και πίσω ήταν η μεγάλη δεξαμενή χαβούζα χτισμένη με μαρμαρόπετρες πελεκητές  η οποία χρησίμευε και για το πότισμα των ζώων.

Φανάρι Σηλυβρίας . Κεντρική πλατεία 

Ο κάτω μαχαλάς είχε περισσότερο νερό από τον πάνω. Εκτός από την μεγάλη δεξαμενή (χαβούζα) προς την νότια πλευρά στην άκρη  του χωριού υπήρχε και του «Ντελητζάνη» το καμάρι . Στα βόρεια στην άλλη άκρη του χωριού κοντά στην εκκλησιά του Αη Γιώργη υπήρχε μια βρύση με άφθονο νερό , «Στριβού» την έλεγαν ,όπου κάθε βράδυ τα κορίτσια του χωριού πήγαιναν με τις στάμνες να πάρουν νερό. Εκεί υπήρχε άλλη μια δεξαμενή η οποία και αυτή χρησίμευε για το πότισμα των ζώων.

Φανάρι Σηλυβρίας . Η βρύση  Στριβού

Στην πλατεία του χωριού ήταν η μεγάλη εκκλησία , αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.  Αυτή κατασκευάστηκε με την συνδρομή όλων των χωριανών και της οικογένειας των Παπουτσαίων όπως λέγονταν ,οι οποίοι ήταν πλούσιοι και μένανε στην Κωνσταντινούπολη. Η κατασκευή της στοίχισε 5000 χιλιάδες χρυσές λίρες και ήταν πετρόχτιστη  , μεγάλη σε μήκος και πλάτος . Τα τζάμια της ήταν χρωματιστά και στο εσωτερικό της ήταν όμορφα στολισμένη ,με εικόνες , κουφώματα, στασίδια ,δεσποτικό  όλα κομψοτεχνήματα φερμένα από την Πόλη. Στην κατοχή της εκκλησίας υπήρχαν πολλά βακούφια ,τσιφλίκια ,χωράφια  τα οποία της παρείχαν αρκετά έσοδα αλλά είχε και έξοδα. Με τα έσοδα της η εκκλησία πλήρωνε τους δασκάλους ,τους ψαλτές ,τους καντηλανάφτες ,τους αγροφύλακες(κουρτσήδες) , τους κλητήρες ,τους προέδρους.

Στο Φανάρι εκτός από την μεγάλη εκκλησία υπήρχαν μεγάλα και μικρά παρεκκλήσια όπως η εκκλησία του Αη Γιώργη ( η οποία σώζεται και μέχρι σήμερα χρησιμοποιούμενη από κάτοικο τούρκο ως αποθήκη).Στον Αη Γιώργη δίπλα βρισκόταν και η βρύση Στριβού ,η δεξαμενή  τα νεκροταφεία , μπαξέδες  και ένα χωράφι 30 στρέμματα φραγμένο. Στα νότιο-ανατολικά του χωριού στην τοποθεσία Αγία Κυριακή υπήρχε το παρεκκλήσι της Αγίας Κυριακής . θεωρούνταν η καλύτερη περιοχή γεμάτη δέντρα μεσα στα αμπέλια .Εκεί πήγαιναν εκδρομή και περιπάτους τα παιδιά του σχολείου και τα κορίτσια του χωριού. Στα βόρεια του χωριού σε απόσταση ενός χιλιομέτρου ,υπήρχε το αγίασμα της Αγίας Μαύρας. Του Αγίου Κωνσταντίνου κατά την επιστροφή από το χωριό Κουρφαλί που πανηγύριζε στο πέρασμα τους από την Αγία Μαύρα στήνανε μεγάλο γλέντι. Πιο πέρα υπήρχε και το παρεκκλήσι της Αγίας Ελισάβετ της «Γαλατερής» από το οποίο έπιναν νερό οι λεχώνες του χωριού για να έχουν περισσότερο γάλα.

Φανάρι Σηλυβρίας . Η εκκλησία του Αη Γιώργη

Γύρω- γύρω από το χωριό υπήρχαν μικρά τσιφλικάκια όπως του Παναγιώτ Τσορμπαζή , Χατζηγιώργη ,Καπλιτζόγλου , Βαχαρέληδες κ.α.

Το Χωριό ήταν πλούσιο σε νερό καθώς γύρω από το χωριό υπήρχαν πολλές πηγές και βρύσες όπως η Πάνω Καμάρα , η Σπηλούχα , η Καπλιανή(αγίασμα) , ο Καλόγερος (ήταν το καλύτερο νερό) κ.α

Η έκταση του χωριού ήταν πολύ μεγάλη .Είχε πολλά αμπέλια , πολλά χωράφια , πολλά τσιφλίκια , δάση και βουνά. Από τους παλιούς λέγονταν χαρακτηριστικά ότι με άλογο σε μια μέρα δύσκολα μπορούσες να την γυρίσει όλη την έκταση που καταλάμβανε το χωριό. Υπολογίζετε ότι τα χωράφια μόνο του Φαναρίου ήταν περί τα 60 με 70 στρέμματα.Εκτός από τα χωράφια υπήρχε και το Μπασακλί τσιφλίκι που άνηκε στην εκκλησία όπως και η Δοβρούτσα και η Παλιόμαντρα .

Το Φανάρι κατά την απογραφή το Δεκέμβριο του 1920 είχε 2.216 κατοίκους αμιγώς Έλληνες χριστιανούς. Όπως λέγανε οι παλιοί πριν τον «πρώτο Ευρωπαϊκό πόλεμο» θα έφτανε τους 4000  γιατί πάνω από χίλια άτομα που πήγαν στρατιώτες δεν γύρισαν ποτέ. 

Φανάρι Σηλυβρίας . Η έφορη γή του χωριού

Πηγές: 1. Αρχιμανδρίτης Κομνηνός Γερμανός-Γεώργιος .(1980)  Η Σηλυβρία ,Το Φανάρι ,Το Όλβιο
             2.  www.alisahinarsaofisi.com/bolgeler/silivri-fenerkoy